Od wersji kanonicznej pol. tekst różni się pogłębionym rysunkiem psychol. postaci drugoplanowych (przejmujące obrazy rozpaczy rodziców i żony, poczucie osamotnienia), zwróceniem uwagi na dramatyczność ich losów. L. o św. A. jest napisana wierszem zdaniowym, rymowanym parzyście (z nielicznymi wyjątkami), bezśrednikowym LEGENDA O ŚW ALEKSYMHistoria św. Aleksego, przedstawia losy młodego człowieka, który był synem króla Eufamijana i w czas nocy poślubnej ze swoją "świeżo upieczoną" żoną - Famijaną, poczuł że to właśnie teraz wzywa go Bóg. Tak więc św. Aleksy opuszcza swój rodzinny dom oraz żonę jeszcze przed skonsumowaniem małżeństwa. Z tego powodu w całej rodzinie nastał smutek i wszyscy uważali, że ich najdroższy syn jak i małżonek nie żyje. Ten młody mężczyzna pochodzący z królewskiej, tym samym zamożnej rodziny zostawia to wszystko dla służby Bogu. Zaczyna nowe życie, skromniejsze, biedniejsze. Cały dobytek oddał ludziom ubogim i sam przyjął taką postać. Był uważany za zwykłego żebraka. Pewnego dnia gdy leżał na zimnym dworze, z kościelnego obrazu zstąpiła Matka Boska i zasprawą klucznika otworzyła mu drzwi świątyni. Gdy czyn ten powtarzał się, klucznik przejęty tym co się dzieje, opowiedział tę historię ludziom w mieście. Jego pobożność wzbudziła wielkie zainteresowanie wśród ludzi i Aleksy aby uniknąć większego rozgłosu opuścił miasto. Po długiej tułaczce, wrócił do ojczyzny. Nie został rozpoznany przez swoją byłą służbę jak i przez całą rodzinę. Mieszkał przez 16 lat pod schodami w komórce. Był prawdziwym ascetą, czego dowodzi jego umartwianie się i znoszenie wszelkich przykrości przez taki długi dnia poczuł, że nadchodzi kres jego życia i w liście spisał wszystko co działo się podczas jego nieobecności. Zaraz po jego śmierci zdarzył się cud - dzwony zaczęły same byli zdziwieni i licznie przybywali do jego zwłok, wraz z kapłanami, biskupami, nawet cesarz chciał zobaczyć go na własne oczy. Kolejnym cudem był fakt, że ludzie przychodzący do ciała zmarłego zaraz zostawali uzdrowieni. Aleksy trzymał w dłoni list, którego nikt nie był w stanie wyciągnąć z jego rąk, mogła to zrobić jedynie jego żona. Po przeczytaniu całej historii z listu, wszyscy dowiedzielisię kim był ten człowiek. Był przecież tym ukochanym, zaginionym synem króla Aleksy jest przykładem człowieka, który w pełni oddał swe życie w ręce Boga, żył dokładnie tak jak on sobie tego życzył. Jego droga do świętości była długa i "kręta", ale wszystko znosił tak jak na ascetę księcia-ascety zaczerpnięty został z buddyjskiej opowieści o anonimowym możnowładcy, który w imię duchowego rozwoju porzucił dom rodzinny i bogactwo, aby oddać się ascezie. Odrzucenie wszystkiego tego, co zbędne w naszym życiu, skupienie się na autorefleksji i medytacji w celu ubogacenia swojego świata wewnętrznego jest typowe dla mentalności dalekowschodniej.
Oddanie pierścienia żonie i opuszczenie jej w noc poślubną. 5. Wyjazd z rodzinnego miasta. 6. Rozdanie majątku biednym. 7. Życie żebracze pod progiem kościoła. 8. Cud, zejście Maryji z obrazu i nakazanie klucznikowi wpuszczenie Aleksego do kościoła.
Legenda o świętym Aleksym to dzieło anonimowego autora będące przykładem średniowiecznej twórczości hagiograficznej. Polska wersja utworu powstała w piętnastym wieku. Na podrzucamy streszczenie wraz z opracowaniem tego niezwykle ważnego utworu. Przeczytaj albo posłuchaj. Legenda o świętym Aleksym - streszczenie lektury - posłuchaj podcastu. To materiał z cyklu DOBRZE POSŁUCHAĆ. Lektury szkolne To view this video please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video Spis treściLegenda o świętym Aleksym: najważniejsze informacjeLegenda o świętym Aleksym: streszczenieLegenda o świętym Aleksym: opracowanieLegenda o świętym Aleksym: dla ambitnych „Legenda o świętym Aleksym” to utwór, którego polska wersja powstała w piętnastym wieku. Jest przekładem tekstów łacińskich opartych na średniowiecznej literaturze hagiograficznej, czyli opisującej żywoty świętych. Łączy dwa gatunki literackie: kazanie i poemat. Potwierdza to zresztą jego budowa, która składa się z trzech członów: części zapowiadającej, wezwania do Boga i właściwego opowiadania. Autor polskiego przekładu tej legendy jest anonimowy. Do dziś nie wiadomo, kto stworzył dzieło, choć spekuluje się, że autor był Polakiem pochodzącym z Mazowsza. Świadczy o tym rzekomo zawarty w utworze dialekt, o czym można się przekonać, oglądając jedyny zachowany rękopis. Jest on przechowywany w Bibliotece Jagiellońskiej. Może będziesz miał okazję tam zajrzeć. Głównym bohaterem utworu jest Aleksy. Opowieść o tym niezwykłym człowieku powstała w Syrii, gdzie praktykowano ascezę wśród pustelników i pątników. Nie wiesz, czym jest asceza? Nie szkodzi! Zostań z nami do końca i wysłuchaj albo przeczytaj opracowanie. Wszystko ci wyjaśnimy, a nawet więcej. Zbierzemy w całość najważniejsze fakty, żebyś mógł przyswoić niezbędny materiał w bardzo łatwy sposób. Legenda o świętym Aleksym: najważniejsze informacje „Legenda o świętym Aleksym” powstała w Syrii w czasach średniowiecza. Jest to epoka, która rozpoczęła się upadkiem Imperium Rzymskiego. Jeśli wierzyć źródłom, było to w roku czterysta siedemdziesiątym szóstym, ale w Polsce za początek średniowiecza uznaje się rok dziewięćset sześćdziesiąty szósty. Koniec epoki jest datowany na rok tysiąc czterysta dziewięćdziesiąty drugi, czyli czas, w którym Krzysztof Kolumb odkrywa Amerykę. Spróbuj zapamiętać te daty. Cechą charakterystyczną tej epoki było ogromne przywiązanie społeczeństwa do duchowieństwa. Osoby duchowne były tak samo ważne, jak cesarz. Miały wpływ nawet na sytuację polityczną danego kraju. Zamiłowanie ludzi do Boga i spraw duchowych sprawiło, że za język urzędowy wielu krajów uznano łacinę, a filozofia, kultura i sztuka miały charakter uniwersalny. Były po prostu wspólne. W czasach średniowiecza tworzono wiele utworów religijnych opisujących żywoty świętych. „Legenda o świętym Aleksym” to tylko jeden taki przykład. Równie popularną postacią był Franciszek z Asyżu, którego życie też będziesz omawiał na lekcjach. Akcja „Legendy o świętym Aleksym” toczy się na przełomie czwartego i piątego wieku w Rzymie. Czas obejmuje głównie życie bohatera: narodziny, ślub oraz tułaczkę po świecie, która zapoczątkowała jego żywot jako świętego. Najstarsza zachowana wersja tej opowieści pochodzi z roku tysiąc czterysta pięćdziesiątego czwartego. Jest polskim i nie całkiem kompletnym przekładem wersji łacińskiej, którą stworzył prawdopodobnie jeden z duchownych pochodzących z Mazowsza. Rękopis nie zawiera jednak opisu rozpaczy rodziny i pogrzebu Aleksego, co odtworzono później na podstawie innych przekazów. Utwór został napisany stylem wierszowanym, a dokładnie ośmiozgłoskowcem, którego cechy charakterystyczne przedstawimy w podsumowaniu. Jak wspominaliśmy chwilę temu, akcja „Legendy o świętym Aleksym” toczy się głównie w Rzymie. Jednak nie jest to jedyne miejsce, do którego przeniesie cię ta opowieść. Oczami wyobraźni będziesz mógł zobaczyć także Laodyceię, Morze Śródziemne oraz wybrzeże Syrii. Czas akcji przypada na przełom czwartego i piątego wieku naszej ery, kiedy na tronie zasiadał cesarz Arkadiusz, a swój pontyfikat sprawował papież Innocenty pierwszy. Poemat, bo takim gatunkiem literackim określono to dzieło, jest opowieścią o dziejach Aleksego – syna bogatego Rzymianina, który porzucił swoje dotychczasowe życie, aby wędrować po świecie i pomagać biednym. Po latach tułaczki wrócił co prawda do domu, ale choć żył jak nędzarz pod schodami ukochanych rodziców, do dnia śmierci nie przyznał się do swojej tożsamości. Pewien, że kostucha już niebawem się o niego upomni, postanowił opisać swoje życie. Dzień jego pogrzebu był serią dziwnych zdarzeń. Dzwony w rzymskich kościołach biły same, a chorzy przebywający koło ciała żebraka nagle zaczęli zdrowieć. W ten sposób potwierdzono jego świętość, co zresztą nie było jedynym takim przypadkiem w średniowieczu. Opowieści o Aleksym, jak go niektórzy nazywali – Człowieku bądź Mężu Bożym, obiegły cały świat. Historię żywota świętego wiele razy przekładano. Była znana nie tylko w Syrii, ale też w Serbii, Bułgarii, Francji i we Włoszech. Do Polski dotarła dopiero około dwunastego wieku. Świadczy o tym patronat Aleksego nad jednym z kolegiackich kościołów. Niektóre źródła podają jednak dopiero wiek piętnasty. „Legenda o świętym Aleksym” jest ściśle związana ze średniowieczną twórczością hagiograficzną, czyli pismami o charakterze religijnym, które opowiadały żywoty świętych. Budowa utworu jest specyficzna, ponieważ łączy w sobie cechy zarówno poematu, jak i kazania. Została skonstruowana w taki sposób, aby można było w niej wyodrębnić najbardziej interesujące dla czytelnika cechy charakteru świętego, takie jak skromność, ubóstwo, umartwianie się oraz pogardliwy stosunek do rzeczy ulotnych. Utwór charakteryzuje trzyczęściowy podział: na propositio, czyli zapowiedź poematu, invocatio będące wezwaniem do Boga oraz narratio, które jest właściwym opowiadaniem. Powtórzmy to raz jeszcze: propositio, invocatio i narratio. Twoi nauczyciele na pewno docenią, że pamiętasz takie szczegóły. Poza tym opowieść o świętym Aleksym została napisana ośmiozgłoskowcem, czyli popularnym w naszej poezji wierszem sylabicznym, bardzo często wiązanym w strofy. Jego budowę wykorzystywali inni twórcy tacy jak Mikołaj Rej, Jan Kochanowski czy Adam Mickiewicz. Wiersz sylabiczny był popularny również w średniowiecznej literaturze czeskiej i liryce łacińskiej. Jego format jest bardzo prosty. To ośmiozgłoskowy wers pozbawiony podziałów, z akcentem wyrazowym na samym końcu. Udało ci się zapamiętać pochodzenie i budowę „Legendy o świętym Aleksym”? Jeśli nie, nie przejmuj się. Przypomnimy to jeszcze raz na końcu opracowania. Czas teraz na dokładniejsze poznanie wybranych fragmentów. Legenda o świętym Aleksym: streszczenie Ważną częścią legendy jest inwokacja rozpoczynająca opowieść. Jest ona prośbą autora skierowaną do Mesjasza, aby ten pobłogosławił mu i dał należytą mądrość podczas opowiadania historii świętego. Dla ludzi żyjących w epoce średniowiecza takie prośby były bardzo istotne. Panowało bowiem przekonanie, że tylko Duch Święty może zapewnić łaskę oraz dać umiejętność wysławiania się. Modlitwa zapowiadająca to jednak dopiero początek tej niezwykłej historii. W początkowych wersach poznajemy rodziców Aleksego – matkę Aglijas i ojca Eufamijana. Mieszkają oni w Rzymie – mieście, które jest pełne symboli religijnych i stanowi dużą wartość dla Kościoła. Posiadany przez nich dwór jest pełen bogactw, ale nawet troska o biedotę i sieroty nie jest w stanie ukoić ich bólu z powodu braku dziecka. Aglijas jest uważana za bezpłodną. Mimo żalu w sercu, żyją zgodnie i szczęśliwie, prosząc Boga, aby ten pozwolił im cieszyć się rodzicielstwem. Żarliwe modły zostają wysłuchane i żona Rzymianina zachodzi w ciążę. Rodzi się im syn – Aleksy. Niesamowite, prawda? Udało się, mimo braku nadziei, ale to jeszcze nie koniec opowieści. Postaraj się zapamiętać imiona pierwszych bohaterów: Aglijas – mama Aleksego i Eufamijan – ojciec. Oczywiście jest też Aleksy, główny bohater, którego narodziny są dla rodziców prawdziwą niespodzianką. Jego dzieciństwa nie będziemy ci opowiadać, tylko od razu przeskoczymy do czasów młodości tego niezwykłego człowieka. Aleksy ma dwadzieścia cztery lata. Jest młody, ale za namową ojca zgadza się poślubić córkę cesarza – księżniczkę Famijanę. Choć do ożenku i związanej z tym odpowiedzialności mu daleko, nie umie się sprzeciwić woli ojca. Ślub Aleksego to w Rzymie bardzo duże wydarzenie. Błogosławieństwa parze udziela nie tylko cesarz, lecz sam papież Innocenty. Zapowiada się gorąca noc poślubna, ale wydarzeń, które mają zaraz nastąpić, nikt nie jest w stanie przewidzieć. Aleksy nie chce zakładać rodziny. Jego marzeniem jest życie w czystości i służba Bogu. Oczywiście nie mówi tego rodzicom, bo boi się ich reakcji. Zwraca żonie pierścień, który otrzymał w dniu ślubu, opowiada o swoich zamierzenia, a potem pakuje nieco rzeczy i znika. Famijana zdąży mu jeszcze przyrzec, że będzie się troszczyć o biednych i szanować starszych oraz tak jak mąż – służyć Bogu. Smutne, prawda? Wyobraź sobie, jak musiała się czuć dziewczyna porzucona w noc poślubną. Tułaczka Aleksego to kolejny fragment legendy, który będziesz omawiał na lekcjach. Spróbuj zapamiętać co nieco z podróży młodego Rzymianina. Aleksy odszedł, co spowodowało ogromny smutek wśród jego najbliższych. Tuż po zejściu z okrętu, którym odpłynął, rozdał zabrany wcześniej majątek ubogim, a sam postanowił żyć skromnie, wyrzekając się wszelkich dóbr. Poza tym modlił się gorliwie. Robił to nawet wtedy, gdy bramy kościoła były dla niego zamknięte, a mróz dawał o sobie znać bardziej, niż zazwyczaj. Któregoś dnia, gdy zupełnie się tego nie spodziewał, Matka Boska zeszła z obrazu i zaprosiła go do środka. Wieść o cudzie, który go spotkał, rozniosła się dzięki słudze kościelnemu. Ponieważ nie umiał on trzymać języka za zębami, Aleksy stał się sławny, mimo że sam tego nie chciał. Postanowił opuścić Laodyceię i wrócić do Syrii, gdyż odnaleźli go słudzy ojca, a nie chciał nikomu zdradzić swej tożsamości. Na szczęście nie został rozpoznany i mógł udać się dalej w swoją wędrówkę. Nie podróżował jednak zbyt długo, ponieważ los przywiał go z powrotem do Rzymu. Postanowił wrócić na dwór ojca, lecz w dość osobliwej formie. Zamieszkał jak żebrak pod schodami zrozpaczonych rodziców. Przez szesnaście lat, czyli aż do swojej śmierci, żył w poniżeniu, nierozpoznany przez bliskich. Ostatnim ważnym dla ciebie fragmentem jest choroba i śmierć Aleksego. Znajomość tego kawałka umożliwi ci zrozumienie, dlaczego nasz bohater został świętym. Złe traktowanie Aleksego mocno odbiło się na jego zdrowiu. Wiedział, że choruje i nie ma dla niego ratunku, dlatego, dopóki był przytomny, pisał historię swojego życia, aby stała się przykładem dla innych. Gdy zmarł, kartka z opisem żywota była w jego dłoni, ale nie można było jej wyjąć. Nikt nie wiedział, że mogła to zrobić tylko jego żona. Śmierć Aleksego zapoczątkowała serię dziwnych zdarzeń. Samoczynnie bijące w Rzymie dzwony kościelne nie były jedynym znakiem świętości żebraka. Liczne uzdrowienia osób przebywających przy ciele Rzymianina ostatecznie to potwierdziły. Pożegnalny list z jego ręki wyciągnęła Famijana. Dzięki niemu odkryto prawdziwą tożsamość świętego, a jego historia obiegła cały świat. To już koniec streszczenia fragmentów tej niezwykłej legendy, ale nie naszego opracowania. Teraz je utrwalimy, żebyś mógł przyswoić sobie najważniejsze fakty. Legenda o świętym Aleksym: opracowanie Z pewnością zdołałeś zapamiętać, że „Legenda o świętym Aleksym” to poemat oparty na twórczości hagiograficznej, który został napisany ośmiozgłoskowcem, czyli wierszem typowym dla dzieł średniowiecznych. Charakterystyczną cechą tego utworu jest narracja trzecioosobowa z nielicznymi epitetami, które nie mają wpływu na całokształt wiersza ani jego symbolikę. Głównym bohaterem legendy jest Aleksy – chłopak pochodzący z bogatej rzymskiej rodziny. Syn Aglijas i Eufamijana, pomimo posiadania żony i wszelkich dóbr materialnych, w wieku dwudziestu czterech lat postanowił służyć Bogu i prowadzić skromne żebracze życie. Wbrew pozorom nie jest bohaterem tragicznym. Był człowiekiem godnym podziwu i prawdziwym wzorem do naśladowania. W epoce średniowiecza jego osoba była bardzo popularna, ponieważ uważano, że życie doczesne jest tylko przygotowaniem do lepszego życia po śmierci. Pamiętaj, że Aleksy to typ średniowiecznego ascety, czyli człowieka żyjącego w ubóstwie i zgodnie z naukami zawartymi w Piśmie Świętym. Miał lekceważący stosunek do dóbr materialnych, potępiał ludzi pazernych na bogactwo. Był też pełen pokory i siły. Przebywając przez szesnaście lat na progu rodzinnego domu i żyjąc jak żebrak, nie zdradził swojej tożsamości. Ponadto uciekał od popularności, jaką przyniosła mu jego świętość. Stosunek Aleksego do życia to klasyczny przykład ars moriendi, czyli sztuki umierania, gdzie śmierć jest swojego rodzaju wybawieniem i przepustką do lepszego świata. Legenda o świętym Aleksym: dla ambitnych „Legendy o świętym Aleksym” nigdy nie zekranizowano, dlatego nie możesz obejrzeć tej niesamowitej historii w całości. Jeśli chciałbyś zobaczyć, jak wyglądało życie ascetów, odszukaj film dokumentalny o świętym Franciszku z Asyżu w reżyserii Krzysztofa Łukaszewicza. Możesz też sięgnąć po wersje fabularne. Jedna jest z roku tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego dziewiątego, a druga z dwa tysiące drugiego. W tej nowszej grają znakomici aktorzy, między innymi Mickey Rourke i Helena Bonham Carter. Film otrzymał Złotą Palmę i nagrodę Davida di Donatello za najlepszą scenografię. Zresztą historia Franciszka z Asyżu przyda ci się do kolejnej lektury. Ocena Świętego Aleksego według człowieka współczesnego. Człowiek i jego zachowanie znacznie się zmieniły od epoki Średniowiecza. Ukazują to między innymi liczne utwory literackie stworzone przez naszych przodków. Tym bardziej ocena bohatera legendy hagiograficznej może być bardziej krytyczna. Omawianą postacią jest święty Aleksy.
"Legenda o świetym Aleksym" to opowieść przedstawiająca ideał średniowiecznego świętego-ascety. Jest on charakterystyczny dla wieków średnich, kiedy powstał utwór. Propaguje ewangeliczne ideały: czystość duchową i cielesną, ubóstwo i pogardę dla dóbr doczesnych. Zobacz film: "Dlaczego dziewczynki mają lepsze oceny w szkole?" spis treści 1. "Legenda o świętym Aleksym" utworem doby średniowiecza 2. Streszczenie "Legendy o świętym Aleksym" 3. Aleksy przykładem ascety 1. "Legenda o świętym Aleksym" utworem doby średniowiecza "Legenda o świętym Aleksym" to utwór średniowieczny. Jest dziełem hagiograficznym, którego celem jest przekonanie czytelnika do naśladowania świętego (w tym przypadku ascety, którego droga do świętości pełna jest surowych wyrzeczeń, rezygnacji z bogactwa, nadmiaru i wygód). Podobnie jak "Bogurodzica", "Legenda o świętym Aleksym " jest utworem anonimowym. To typowe dla średniowiecza: artyści tworzyli swoje utwory nie dla sławy, ale dla bożej chwały. Najstarsza pisana wersja "Legendy o świętym Aleksym" pochodzi z II połowy XV wieku (tekst jednak jest starszy, był przekazywany w formie ustnej). Jest przechowywana w zasobach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. Nie zachowało się zakończenie utworu. 2. Streszczenie "Legendy o świętym Aleksym" Aleksy wychował się w bogatym rzymskim domu. W wieku 24 lat poślubił carską córkę (ślubu udzielał mu sam papież). W noc poślubną poinformował żonę, że wyrusza w świat służyć Bogu. Kolejnego dnia w tajemnicy opuścił dom. Statkiem dopłynał do Syrii, gdzie lata upłynęły mu pod kościołem. Nad jego losem ulitowała się sama Matka Boska, która nakazała wpuścić go do kościoła, gdzie przynamniej miałby ciepło. Rodzice Aleksa nie szczędzili środków, by znaleźć syna. Trudno było jednak dostrzec bogatego chłopca w nędznym żebraku, przez co poszukowania nie przynosiły rezultatu. Kiedy o ingerencji Matki Boskiej zrobiło się głośno, Aleksy opuścił Syrię. Dotarł do rodzinnego Rzymu, gdzie jednak nadal zachowywał anonimowość. Nie ujawnił się nawet wówczas, gdy poszedł prosić swojego ojca, by pozwolił mu żywić się resztkami ze stołu. 16 lat spędził u podnóży schodów domu rodzinnego, gdzie wylewano na niego nieczystości. Gdy zrozumiał, że nadgodzi godzina jego śmierci, spisał dzieje swojego żywota. Kiedy wydał ostatnie tchnienie, same rozdzwoniły się dzwony w Rzymie. Pod domem Aleksa zebrał się tłum ludzi, przybył nawet papież. Żona Aleksa rozpoznała w żebraku swojego męża. 3. Aleksy przykładem ascety Aleksy wybrał życie ascety. Zrezygnował z posiadania domu i rodziny. Z własnej woli poddał się rozlicznym cierpieniom z powodu biedy, głodu, poniżenia i zimna. Gardził dobrami materialnymi, choć z racji pochodzenia mógł mieć do nich swobodny dostęp. Umartwiał się, co doprowadziło go do osiągnięcia moralnej doskonałości. To swego rodzaju naśladowanie losów Chrystusa. Postępowanie Aleksa skazało jednak na cierpienie jego młodą żonę i rodziców, którzy przez lata bezskutecznie poszukiwali swojego jedynego syna. Zrujnował rodzinne szczęście. Nigdy nie dał bliskim znaku, że żyje i wybrał inną drogę. Jego żona zobaczyła go dopiero po śmierci. polecamy
Poemat o św. Aleksym jest jednym z najstarszych zabytków języka we Francji. Pojawia się również wcześnie m. in. w tekstach niemieckich i polskich - "Legenda o św. Aleksym" (XV w.). W Polsce święty Aleksy odbierał szczególną cześć w Tumie pod Łęczycą oraz w Płocku. W ikonografii św. Aleksy przedstawiany jest w ubiorze
Spis treści Życiorys i biografia św. Aleksego Patron Fakty z życia Kult Życiorys i biografia św. Aleksego Św. Aleksy nazywany również Człowiekiem Bożym przyszedł na świat ok. 360 r., zmarł w 411 r. Jest świętym kościoła katolickiego i prawosławnego. Patron Św. Aleksy jest patronem ubogich i żebraków. Modlą się do niego pielgrzymi i rybacy. Jest orędownikiem osób chcących wyzbyć się dumy oraz wyniosłości, a także zagrożonych trzęsieniem ziemi, suszą, złą pogodą, epidemią, plagą. Fakty z życia Przyszedł na świat w Rzymie w dobrze sytuowanej rodzinie patrycjuszy. Jego ojciec Eufemiusz pełnił funkcję senatora, matka nosiła imię Agleida (Agle). Rodzice Aleksego byli dobrymi i hojnymi ludźmi, chętnie wspierali biednych. Legenda o św. Aleksym mówi, że w jego domu zawsze były trzy stoły, które czekały na sieroty i wdowy, podróżnych oraz ubogich. Sam Aleksy miał być długo wyczekiwanym dzieckiem. Aleksy ożenił się z kobietą wskazaną mu przez rodziców. Zaraz po ślubie (przed nocą poślubną), nie uprzedziwszy o tym nikogo, uciekł z domu. Udał się w podróż morską do Ziemi Świętej. Następnie rozpoczął podróż do Edessy. Tam wiódł ubogie życie, żebrał, był ascetą, żywił się jedynie jałmużną. Mimo że sam niewiele miał, zawsze dzielił się z innymi. Zaczął też regularnie przyjmować Eucharystię. Żył tak przez 17 lat. Po tym czasie zdecydował się udać w podróż do Tarsusu. Statek, którym płynął dobijał również do portu w jego rodzinnej miejscowości. Aleksy pod wpływem impulsu zdecydował się na zmianę planów i wysiadł w porcie. Udał się pod dom rodzinny, by żebrać pod jego progiem. Przez kolejnych 17 lat mieszkał w niewielkiej celi pod schodami domu. Cały czas trwał w modlitwie, często odwiedzał rzymskie kościoły. Zmarł w 411 r. Przed śmiercią napisał list, w którym wyznał swoją historię. Zgodnie z legendą, kiedy odnaleziono ciało Aleksego, w ręce ściskał ów list. Z zaciśniętych dłoni mogła go wyciągnąć tylko jego żona. Owa legenda mówi również o tym, że w chwili jego śmierci w Rzymie rozdzwoniły się dzwony kościelne. Został pochowany w świątyni św. Bonifacego. Jego ciało wydzielało przyjemny zapach. Kult Kiedy w 1216 r. otwarto trumnę z jego ciałem, okazało się, że nie zaczęło się ono rozkładać. Jego kult był szczególnie silny w średniowieczu w Europie i Północnej Afryce. W XV w powstała Legenda o św. Aleksym. Kilka wieków wcześniej powstał syryjski tekst o jego żywocie. W Rzymie w XVII w wzniesiono bazylikę jego imienia. Jego wspomnienie przypada 17 lipca w kościele katolickim oraz 30 marca w kościele prawosławnym według kalendarza gregoriańskiego. Święty jest przedstawiany jako mężczyzna o długich włosach ubrany w ciemnozieloną sutannę (tradycja wschodnia). Znany jest również wizerunek świętego w ubraniu pustelnika (tradycja zachodnia). Przedstawia się go w czasie żebrania pod domem rodzinnym. Jego atrybutami są księgę, kij pielgrzyma, schody i zwój. Jest patronem kilku zakonów: braci aleksjanów, sióstr aleksjanek, Kongregacji Sióstr Najświętszego Serca Jezusa i Maryi. Podobne biografie i życiorysy Źródła Zdjęcie pochodzi z portalu Zdjęcie zostało wykorzystane na podstawie domeny publicznej. Źródło: Autor: nieznany. Legenda o świętym Aleksym - tekst utworu. Nie trać nijednej przyjaźni. Namilejszy mężu moj! Dojąd ty żyw, ja też. Ta wiedziała od niego. Żona po nim jeko spita. Przyszło w jednę ziemię. Śrzebro, złoto popom, żakom. A o jego księstwie nikt nie wiedział.
Geneza utworu Opowieść o św. Aleksym powstała ok. V wieku w Syrii, dlatego mówimy, że bohater reprezentuje wschodni typ świętości. We wczesnym średniowieczu pojawili się w Syrii pustelnicy i pątnicy, którzy praktykowali w swoim życiu ascezę. Asceta to człowiek, który umartwia się, pokutuje, pości, modli się, a wszystko po to, by zasłużyć na zbawienie wieczne. Postać Aleksego miała służyć za wzór świętości, za wzorzec ascety, propagować cnoty czystości, ubóstwa, umartwianie się, pogardę dla ulotnych wartości tego świata. Opowieść o świętych, czyli legenda, miała na celu sławienie ascetycznego typu świętości. Legenda ta była dobrze znana nie tylko w Syrii, ale także we Francji, Italii, Bułgarii, Serbii, a nawet na Rusi. W XV wieku z Bliskiego Wschodu przez Włochy legenda dotarła do Polski.
Hasło "Memento mori" jest uwidocznione w literaturze hagiograficznej, czyli w żywotopisarstwie świętych. Doskonałym przykładem jest utwór "Legenda o świętym Aleksym". Jest utworem propagującym skrajną ascezę. Ascetami określa się ludzi, którzy dobrowolnie decydują się na umartwianie, odrzucanie wszelkich przyjemności świata
Święty Aleksy nigdy nie istniał. Jego postać zaczerpnęli z buddyjskich legend Indii ha­giografowie z Bliskiego Wschodu. W X w. opowieści o nim przybyły, za pośrednictwem Bizan­cjum, do Europy. W krótkim czasie zy­skały na kontynencie niesłychaną po­pularność, którą najlepiej wyraża ogrom utworów o świętym Aleksym lub ku jego czci. Stworzono wiele żywotów, kazań, pieśni i modlitw, pisanych za­równo po łacinie, jak i w językach na­rodowych, prozą lub wierszem – były to również dowody intensywnie rozwijają­cego się kultu tego świętego. Centrum tego kultu stał się wkrótce Rzym, a stamtąd przeniesiono go do Polski, w czym duże zasługi położył patron na­szej Ojczyzny i pierwszy nasz święty – Wojciech. Świadectwem jej popularno­ści jest zanotowany około potowy XV w. polski utwór wierszowany, zwany Le­gendą o świętym Aleksym. Złota legenda Najbardziej znanym zbiorem żywotów świętych jest Zło­ta legenda pióra włoskiego dominikanina, Jakuba z Voragine, napisana w II połowie XIII w. Zawiera ona niemal dwieście legend hagiograficznych o świętych czczonych w całej Europie. Jej popularność była ogromna, tłuma­czono ją na niemal wszystkie języki europejskie i wyda­wano wielokrotnie przez kilka wieków – pod względem liczby wydań przegrywa tylko z Biblią. Termin „legenda” oznacza w języku łacińskim to, co powinno zostać przeczytane. Okre­ślano tak pierwot­nie teksty przezna­czone do odczyta­nia podczas obrzę­dów (np. tzw. pa­sje, czyli literacki opis śmierci mę­czenników, odczy­tywany w rocznicę ich śmierci). Z cza­sem termin „legen­da” nabrał nieco innego znaczenia i zaczął oznaczać po prostu pełną cudów i niezwykło­ści opowieść, nie­koniecznie nawet z życia świętych.
Aleksego wartościami cenionymi były: miłość, wierność, przyjaźń oraz poświęcenie. Uważam, że w dzisiejszych czasach ludzie cenią również te same wartości. Miłość dodaje barwy życiu, jest dla nas ważna. To ona przynosi nam radość i szczęście. Miłość może być różna: do rodziny, partnera, czy tez Boga. Św. Aleksy
Home Sztuka, Kultura, KsiążkiJęzyk Polski blocked zapytał(a) o 20:55 Gdzie znajdę pełen tekst "Legendy o św. Aleksym"? Jak w tytule. Zaznaczam, że chodzi mi tu o KSIĄŻKĘ z pełnym tekstem legendy. 0 ocen | na tak 0% 0 0 Odpowiedz Odpowiedzi blocked odpowiedział(a) o 21:25 no dzięki, ale zależy mi na KSIĄŻCE w której jest ten tekst 0 0 Majuśśś odpowiedział(a) o 21:34 [LINK] wydaje mi się że w tej książce bedzie cały tekst 0 0 Majuśśś [Pokaż odpowiedź] Uważasz, że znasz lepszą odpowiedź? lub Poemat o Aleksym z XI w. należy we Francji do najstarszych zabytków języka. W Niemczech najbardziej znanym był utwór napisany przez Konrada z Würzburga (około r. 1277). Słowiańsko-ruskie przeróbki pojawiają się już w XII stuleciu. W Polsce natomiast kult Aleksego związany był z benedyktynami, zwłaszcza zaś ze św. Ach, Krolu wieliki nasz, Coż Ci dzieją Maszyjasz, Przydaj rozumu k mej rzeczy, Me sierce bostwem obleczy, Raczy mię mych grzechow pozbawić, Bych mogł o Twych świętych prawić: Żywot jednego świętego, Coż miłował Boga swego. Cztę w jednych księgach o nim; Kto chce słuchać, ja powiem. W Rzymie jedno panię było, Coż Bogu rado służyło, A miał barzo wielki dwor, Procz panosz trzysta rycerzow, Co są mu zawżdy służyli, Zawżdy k jego stołu byli, Chował je na wielebności i na krasie, Imiał kożdy swe złote pasy. Chował siroty i wdowy, Dał jim osobne trzy stoły; Za czwartym pielgrzymi jedli, Ci (ji) do Boga przywiedli; Eufamijan jemu dziano, Wielkiemu temu panu. A żenie dziano Aglijas; Ta była ubostwu w czas. Był wysokiego rodu, Nie miał po sobie żadnego płodu, Więcci jęli Boga prosić, Aby je tym darował, Aby jim jedno plemię dał. Bog tych prośby wysłuchał. A gdy się mu syn narodził, Ten się w lepsze przygodził: Więc mu zdziano Aleksy, Ten był oćca barzo lepszy. Ten więc służył Bogu rad. Iże był star dwadzieścia, k temu cztyrzy lata, Więc k niemu rzekł ociec słowa ta: Miły synu! Każę tobie, Pojim zajegoć żonę sobie; Ktorej jedno będziesz chcieć, Ślubię tobie, tę masz mieć. Syn odpowie oćcu swemu, Wszeko słusza starszemu: Oćcze! wszekom ja twoje dziecię, Wiernie dałbych swoj żywot prze cię; Cokole mi chcesz kazać, Po twej woli ma się to (z)stać." A więc mu cesarz dziewkę dał, A papież ji z nią oddał. A w ten czas papieża miano, Innocencyjusz mu dziano; To ten był cesarz pirzwy, Archodonijusz niżli; Ktorej krolew nie Famijana dziano, Co ją Aleksemu dano. A gdy się z nią pokładał, Tej nocy z nią gadał; Wrocił zasię pirścień jej, A rzekł tako do niej: Ostawiam cię przy twym dziewstwie, Wroć mi ji, gdy będziewa oba w niebieskim krolewstwie; Jutroć się bierzę od ciebie Służy(ć) temu, cożci jest w niebie; A gdyć wszytki stoły osiędą, Tedyć ja już w drodze będę. Miła żono! każę tobie, Służy Bogu w każdej dobie. Ubogie karmi, odziewaj; strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -Polecasz ten artykuł?TAK NIEUdostępnij
W X wieku święty Wojciech spisał jego losy prozą, po łacinie i tak opowieść o świętym Aleksym rozprzestrzeniła się na cały świat. Inni bohaterowie:Rodzice Aleksego (Eufamijan i Aglijas) – bogaci, pobożni ludzie. Zawsze pomagali biednym i ubogim, przyjmowali pod swój dach pielgrzymów, karmili wdowy i sieroty, bardzo dobrze
Odpowiedzi lukasz10 he he odpowiedział(a) o 17:20 -realizuje wskazanie ewangelii;-wyzeka sie bogactw,sławy,zyje w nedzy,jest bezimienny;-szuka cierpien i niewygod;-zyje w czystosci;-znosi ponizenia i upokorzenia. 0 0 Stefan14 odpowiedział(a) o 16:09 pomarzcie ludzie ja też mam to zadane ! :( 0 2 Uważasz, że ktoś się myli? lub
• Legenda o św. Aleksym - streszczenie szczegółowe • Ideał świętego-ascety w Legendzie o św. Aleksym • Legenda o św. Aleksym - streszczenie krótkie • Legenda o świętym Aleksym - tekst utworu • Lament świętokrzyski • Kronika Galla Anonima • Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią - opracowanie • Historyja o
Tytuł: Legenda o świętym Aleksym Autor: anonimowy Czas i miejsce powstania: Azja Mniejsza, około V-VI w. Gatunek: hagiografia (z gr. hagios – święty, grapho – piszę) – literatura opisująca życie i śmierć świętych, o charakterze dydaktycznym. Obejmuje legendy, żywoty świętych i męczenników. Popularne w średniowieczu, pełniły wtedy funkcję dydaktyczną, rozpowszechniały katolicyzm i zalecały ascezę. Gatunkiem hagiografii jest legenda, która zawiera elementy fantastyki i cudowności. Tematem były początkowo żywoty świętych, dopiero w XVII w. legendę zaczęto kojarzyć z podaniami ludowymi. Literatura hagiograficzna przekazywała ludziom poprzez przykłady, drogę do zbawienia, którą można było osiągnąć wyrzekając się bogactwa, modląc się, kontemplując i naśladując ideały. Historię spisano w X w. Pierwsza część dzieła to apostrofa do Boga, z prośbą o oczyszczenie, to inwokacja. Utwór to rodzaj liryki bezpośredniej (zwrotu do adresata), gdzie małżonka świętego Aleksego zwraca się do swojego męża. Podmiot liryczny wypowiada się w 1 os. czasu przeszłego. Żona wspomina to co się wydarzyło zwracając się do męża w formie apostrofy. Najstarszy rękopis pochodzi z XV w. i znajduje się obecnie w Bibliotece Jagiellońskiej. Tekst składa się z 241 wersów, napisanych głównie ośmiozgłoskowcem. Losy św. Aleksego: Ojcem Aleksego był Eufemian (król) a matką Aglijas, długo modlili się aby bóg obdarzył ich dzieckiem. Aleksy wychował się w bogatym rzymskim domu, w duchu chrześcijańskim. Gdy miał 26 lat rodzice postanowili, że się ożeni z księżniczką Famijaną. Jednak Aleksy porzucił ją w noc poślubną. Zwrócił jej pierścień zaręczynowy, nie skonsumował małżeństwa. Udał się do rodziców i zabrał ze sobą tyle złota ile mógł udźwignąć. Później rozdał kosztowności żebrakom i sam udał się na wędrówkę żebraczą. Został żebrząc pod kościołem, czas spędzał na modlitwie i rozmyślaniach o Bogu. Na progu kościoła zdarzył się pierwszy cud. Klucznikowi objawiła się Maryja schodząca z obrazu. Kazała mu otworzyć kościół Aleksemu: odemknij mu kościół boży ać na tym mrozie nie leży. Działo się to często, więc wkrótce rozeszła się wieść o cudach. Aleksego obwołano świętym, mimo to nie chciał rozgłosu, aby go uniknąć wyruszył więc w podróż, której celem okazał się być Rzym, z którego pochodził. Spotkał ojca i poprosił go o jałmużnę, ten jednak nie rozpoznał w żebraku syna. Zamieszkał pod schodami rodzinnego domu, żywił się resztami z pańskiego stołu, służba wylewała na niego pomyje i wyśmiewała się z niego. Nikt z rodziny nie rozpoznał w nim zaginionego syna. Po 16 latach takiego życia bliski był już śmierci, napisał list w którym zrelacjonował swój żywot i umarł. Gdy zmarł zaczęły dziać się kolejne cuda, wszędzie samoistnie zaczęły bić dzwony, co dziwiło ludzi. Niewinne dziecko powiadomiło ludzi o śmierci Aleksego, co uznano za cud. Ludzie wychodzili z domów. Wyruszyły procesje z gromnicami i feretronami, a gdy się zeszły wszyscy klęczeli przed ciałem. Nawet papież z kardynałem i cesarzem chcieli zobaczyć gdzie umarł Aleksy. Księża próbowali wyjąć Aleksemu list z ręki ale uczyniła to dopiero żyjąca w czystości żona zmarłego. Podobno woń ciała Aleksego miała moc uzdrawiającą, każdy kto się do niego zbliżył został uzdrowiony. Świece przy zmarłym paliły się żywym ogniem. Gdy Aleksy umarł zdawało się, ze w Rzymie wybuchł pożar. Żona św. Aleksego była pełna sprzeczności, wewnętrznie rozdarta. Z jednej strony zgadza się na tułaczkę świętego, a z drugiej była smutna, tęskniła i czekała na powrót męża, poszukiwała go i pragnęła jakiegoś znaku. Miała poczucie zmarnowanego życia, w związku z tym pogardzała żebrakami. Początkowo oczekując na męża była młoda i piękna ale z czasem zaczęła ukrywać uczucia, przez co stała się zimna i twarda. Była dumna z powołania męża i z jego świętości ale jednocześnie czuła straszliwą rozpacz gdy umarł. Święty Aleksy został przedstawiony w sposób jednoznaczny, wyrzeka się majątku a jego atrybutami stają się sakwa, kił i głosiennica. Konsekwentnie realizuje swój cel, nazywany jest stworem i płazem ale także mędrcem rybakiem, który wyszedł z siecią na połów i ruszył w chwale. Oddał się Bogu bez reszty i poszedł za Jezusem. Wyrzekł się wszystkiego aby dostąpić świętości. Wiódł doskonałe życie i godnie umarł, mimo że bez patosu na progu swojego rodzinnego domu. Jego przeciwieństwem był Roland. Nawiązania: Opowieść małżonki świętego Aleksego ? Kazimiera Iłłakowiczówna (1892-1983). Motyw porzuconej w imię wyższych celów żony. Opowiada o jej przeżyciach, ludzkiej tęsknocie i buncie wobec straty miłości. Nawiązania do uległości i samopoświęcenia żony. Plan żywota (z reguły był wyidealizowany): Narodziny w zamożnym domu Wyrzeczenie się bogactw, zaszczytów i szczęścia rodzinnego Życie w ascezie: fizycznej (cielesnej, życie w skrajnej nędzy) i duchowej, niezwykła pobożność i pokora Śmierć, której czas najczęściej znali święci i cuda dziejące się po niej Wzorzec kompozycyjny legendy hagiograficznej: Prolog – prośba o natchnienie i wyrozumiałość czytelników w formie apostrofy Właściwa opowieść – odpowiada o narodzinach, dzieciństwie, młodości, cnotliwym małżeństwie, cuda, kult za życia, cierpienia, prześladowania, umartwianie, scena męczeńska lub świętobliwa śmierć i pogrzeb Cuda pośmiertne
Temat: Legenda o świętym Aleksym Legenda o świętym Aleksym Pytań: 4 Wyznania (fragment) (św. Augustyn) Liceum; Język polski; Średniowiecze; Pytań: 9
Temat 17. Powtórzenie – Biblia i literatura antyku Uzyskam wiedzę o nieprzemijalnych postawach ludzkich, uniwersalnych wartościach i aktualnych motywach w Biblii i w literaturze antyku. Wykonam testy o literaturze antyku, mitach i Biblii. Na podstawie materiału ze strony przeczytaj o nieprzemijalnych postawach ludzkich, uniwersalnych wartościach i aktualnych motywach w Biblii i w literaturze antyku. Typ materiału: Tekst Spróbuj odpowiedzieć na pytania z zakresu literatury antyku (portal Typ materiału: Test, quiz, gra Wykonaj test sprawdzający wiedzę na temat mitów (portal Typ materiału: Test, quiz, gra Wykonaj test dotyczący wiedzy o Biblii i antyku, przeczytaj komentarze (portal Typ materiału: Test, quiz, gra Temat 18. Średniowiecze – wstęp do epoki Na podstawie lekcji z Epodręcznika i filmu, poznam ogólną charakterystykę epoki średniowiecza. Zapoznaj się z lekcją „Krótko o długiej epoce – średniowiecze” i wykonaj ćwiczenia. Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika Zapoznaj się z lekcją „Średniowieczna zjednoczona Europa” i wykonaj ćwiczenia. Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika Obejrzyj film na kanale Zaliczone na5! na YouTube dotyczący charakterystyki średniowiecza. Typ materiału: Materiał multimedialny Temat 19. Średniowiecze – filozofia Zapoznam się z ważnymi przedstawicielami filozofii średniowiecznej oraz dowiem się, na czym polegały ich najważniejsze idee. Zapoznaj się z lekcją „Filozofia i nauka w średniowieczu” i wykonaj ćwiczenia. Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika Przeczytaj tekst na stronie dotyczący przedstawicieli filozofii średniowiecznej. Typ materiału: Tekst Zapoznaj się z wybranymi przez nauczyciela fragmentami „Wyznań” św. Augustyna. Typ materiału: Lektura szkolna Posłuchaj audycji Polskiego Radia „Naukowy zawrót głowy” z r. dotyczącą św. Augustyna z Hippony. Typ materiału: Materiał multimedialny Posłuchaj audycji Polskiego Radia „Naukowy zawrót głowy” z r. dotyczący św. Tomasza z Akwinu. Typ materiału: Materiał multimedialny Temat 20. Sztuka średniowiecza Poznam zagadnienia związane ze sztuką średniowiecza. Zapoznaj się z lekcją „Sztuka cenniejsza niż złoto” i wykonaj ćwiczenia. Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika Obejrzyj film na kanale Muzeum Narodowe w Warszawie na YouTube dotyczący kolekcji sztuki średniowiecznej. Typ materiału: Materiał multimedialny Przeczytaj tekst ze strony dotyczący twórców sztuki średniowiecznej. Znajdź w internecie dzieła tych autorów. Typ materiału: Tekst Przeczytaj tekst ze strony dotyczący architektury średniowiecza. Typ materiału: Tekst Temat 21. „Bogurodzica” – najstarszy polski tekst poetycki Uzyskam wiedzę na temat „Bogurodzicy” – najstarszej pieśni religijnej. Zapoznam się także z rękopisem utworu z 1409 r. Zapoznaj się z lekcją „Bogurodzica – pieśń, która rozbrzmiewała pod Grunwaldem” i wykonaj ćwiczenia. Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika Obejrzyj film na kanale Edudu Video na YouTube dotyczący „Bogurodzicy”. Typ materiału: Materiał multimedialny „Bogurodzica” – najstarsza pieśń religijna - scenariusz lekcji z portalu Typ materiału: Scenariusz zajęć Ciekawostka – obejrzyj rękopis „Bogurodzicy” z 1407 r. w bibliotece POLONA. Typ materiału: Źródło prawa, historyczne Temat 22. Dramat Maryi pod krzyżem… w „Lamencie świętokrzyskim” Poznam jedno z największych arcydzieł liryki średniowiecza „Lament świętokrzyski” i porównam kreację Matki Boskiej w tym utworze z „Bogurodzicą”. Zapoznaj się z lekcją „Dramat Maryi pod krzyżem…” i wykonaj ćwiczenia. Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika Na czym polega szczególna wartość „Lamentu świętokrzyskiego”? Dowiedz się tego z materiału na stronie Typ materiału: Tekst Przeczytaj materiał na stornie dotyczący kompozycji utworu. Typ materiału: Tekst Obejrzyj film na kanale Edudu na YouTube dotyczący porównania kreacji Matki Boskiej w „Bogurodzicy” i „Lamencie świętokrzyskim”. Typ materiału: Materiał multimedialny Temat 23. „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” Dowiem się, jakie jest średniowieczne wyobrażenie śmierci oraz poznam motyw danse macabre na podstawie „Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”. Zapoznaj się z lekcją „Pamiętaj o śmierci. Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” i wykonaj ćwiczenia. Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika Średniowieczne wyobrażenie śmierci – „Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią” – scenariusz lekcji z portalu Typ materiału: Scenariusz zajęć Przeczytaj tekst ze strony dot. motywu danse macabre w „Rozmowie mistrza Polikarpa ze Śmiercią”. Typ materiału: Tekst Obejrzyj film na kanale Akademia Lektur na YouTube dotyczący utworu „„Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią””. Typ materiału: Materiał multimedialny Temat 24. „Legenda o świętym Aleksym” Poznam i dokonam analizy utworu hagiograficznego „Legenda o świętym Aleksym”. Zapoznaj się z lekcją „Czy święty może być okrutny?” i wykonaj ćwiczenia. Typ materiału: Lekcja z Epodręcznika Przeczytaj tekst ze strony dotyczący „Legenda o św. Aleksym”. Typ materiału: Tekst Święty Aleksy średniowiecznym ideałem ascety – scenariusz lekcji z portalu Typ materiału: Scenariusz zajęć Legenda o św. Aleksym jako przykład literatury hagiograficznej – scenariusz lekcji z portalu Typ materiału: Scenariusz zajęć Bolesław Chrobry – Gall Anonim opisując jego dzieje ukazuje go jako wzorzec do naśladowania przez innych władców. Jego cechy to: - cnota i szlachetność. - dzielny rycerz. - pobożny władca. - miłosierny, dobroduszny, ukochany przez lud. - ambitny, mądry, dobry dyplomata. - człowiek czynu, odważny, waleczny, sprytny. Wiener Slavistisches Jahrbuch Vol. 50 (2004), pp. 171-194 (24 pages) Published By: Harrassowitz Verlag
  • Енθбрукл ጇфу ναпօդጄሖυծα
  • Оκазэрυጃሊ ጲևбըռի хиփእրу
  • Ω եмαчоταр еፂеቤուኪ
Legenda o św. Aleksym Vita sancti Allexii rikmice ISBN 978-83-288-5867-1 Ach, krolu wieliki nasz, Coż ci dzieją Męszyjasz, Przydaj rozumu k mej rzeczy, Me sierce bostwem obleczy, Raczy mię mych grzechów pozbawić, Bych mogł o twych świętych prawić. Szkoła średnia, klasa pierwsza, jedna jednostka lekcyjnaTEMAT: Średniowieczny ideał ascety – Legenda o św. AleksymCELE LEKCJI: -OGÓLNY – refleksja nad średniowiecznym wzorcem ascety-OPERACYJNE – uczeń: -analizuje i interpretuje „Legendę o świętym Aleksym”-charakteryzuje Aleksego jako ascetę, umieszcza ten ideał w kontekście pozostałych wzorców osobowych-zna pojęcia: archaizm, asceza, hagiografia, teocentryzm-bierze udział w dyskusjiMETODY KSZTAŁCENIA:-metoda problemowa, heureza, elementy wykładu, dyskusjaFORMY ORGANIZACYJNE: - praca zbiorowa, praca indywidualnaŚRODKI I MATERIAŁY DYDAKTYCZNE:-tekst „Legendy o św. Aleksym”PRZEBIEG LEKCJII WSTĘP Nauczyciel inicjuje dyskusję o współczesnych idolach. Pyta uczniów kto dla nich jest wzorem i stawia problem, jaką idole pełnią rolę w społeczeństwie, możliwe odpowiedzi:-są uosobieniem marzeń, naśladuje się ich wygląd, sposób bycia, myślenia, motywują do określonego zachowania itd...Nauczyciel nawiązując do krótkiej dyskusji, przedstawia średniowieczne wzorce osobowe i krótko je charakteryzuje. Trzy wzorce osobowe – pełniły różne role w społeczeństwie feudalnym i były predestynowane do innych zadań: -Ideał władcy: np. Bolesław Chrobry-Ideał rycerza: np. hrabia Roland-Ideał ascety: np. św AleksyII OPRACOWANIENastępnie nauczyciel informuje że lekcja będzie poświęcona ideałowi ascezy i przedstawia informacje o utworze i wstępnie wyjaśnia termin:-Tekst anonimowy-Odwołania do Złotej legendy (XIII wiek- Jakub de Voragine )-Legenda pochodzi z XV wieku (kult świętych był bardzo popularny)Następuje ciche przeczytanie tekstu i uczniowie analizują treść wskazując na wyrazy niezrozumiałe (przypomnienie pojęcia archaizmu) i odpowiadają na następujące pytania:WYMIEŃ BOHATERÓW LEGENDY, KIM SĄ, UZASADNIJ ODPOWIEDŹ CYTATAMI• Św Aleksy „Ten się w lepsze przygodził”• Jego rodzice: Eufemijan i Aglijas „Eufamijan jemu dziano/ Wielkiemu temu panu,/A żenie jego dziano Aglijas/ Ta była ubostwu w czas”• Żona Aleksego: Famijana „Korej krolewnie Famijana dziano” WYMIEŃ MIEJSCA AKCJI:min:• Rzym- pałac Eufamijana „w Rzymie jedno panię było” • Zamorskie kraje „więc się na morze wezbrał”• Kościół „więc sam pod kościołem siedział” • Pod schodami pałacu „tu pod wschodem leżał”ZREKONSTRUUJ FABUŁĘ I ŻYCIORYS ALEKSEGO: 1. Rodzice Aleksego- bogaci i mocno wierzący proszą Boga o dziecko- ich modlitwy zostają wysłuchane2. Aleksy od dzieciństwa jest wyjątkowo pobożny i swoimi czynami oraz pobożnością znacznie przewyższa rodziców („ten był oćca barzo lepszy”) 3. Ślub Aleksego i Famijany- mężczyzna opuszcza żonę w dniu ślubu (nie konsumują małżeństwa) i wyrusza „służyć temu cożci jest w niebie”)4. Aleksy zabiera ze sobą kosztowności, płynie za morze, rozdaje bogactwo biednym5. Spędza czas pod kościołem jak żebrak6. Powraca do Rzymu, mieszka 16 lat pod schodami pałacu („każdy nań pomyje, złą wodę lał”), przed śmiercią pisze list o sobie7. W momencie śmierci same biją dzwony, ciało Aleksego wydobywa piękny zapach- ku niemu zmierzają papież, cesarz, kardynałowie, ale list z zamkniętej dłoni wydobywa żona (nagroda) Nauczyciel zwraca uwagę na to, że żywot Aleksego zawiera typowe elementy dla biografii świętych średniowiecznych. Wprowadza termin LEGENDY HAGIOGRAFICZNEJ, zaliczana do LITERATURY PARENETYCZNEJ (wychowującej), opowiada o życiu świętych, jest tekstem schematycznym, zawsze ten sam szablon pod który podkładano inne imiona, miejsca itdWYMIEŃ CECHY CHARAKTERYSTYCZNE POSTĘPOWANIA ALEKSEGO:-Życie w skrajnym ubóstwie- wyrzeczenie się dóbr materialnych-Życie w samotności, rezygnacja z bliskich-Umartwianie ciała (głód, chłód, niewygoda)-Przyjmowanie ze spokojem obelg od innychNauczyciel wprowadza pojęcie ASCEZY: rezygnacji z elementów życia doczesnego i umartwianie ciała dla wiecznego zbawienia (można wspomnieć o znanych ascetach np. św Szymonie Słupniku, św Kindze)Nauczyciel podejmuje z uczniami rozmowę nt słuszności decyzji Aleksego: czy była sprawiedliwa wobec jego bliskich? Dlaczego dziś dla nas ten problem jest dyskusyjny a nie był taki w średniowieczu?( nawiązanie do światopoglądu, przypomnienie pojęcia teocentryzmu). Następnie prosi uczniów o zestawienie wzorca ascety z rycerzem i królem oraz o odpowiedź na pytanie: dlaczego te trzy wzorce były tak popularne w średniowieczu? (własne refleksje uczniów).III PODSUMOWANIEUczniowie biorą udział w krótkiej dyskusji:Dlaczego w średniowieczu asceza cieszyła się tak wielką popularnością? a następnie piszą na ten temat notatkę. mgr Karolina Orłowska
Model życia średniowiecznego świętego – analiza „Legendy o świętym Aleksym” 1. Cele lekcji a) Wiadomości . Uczeń: zna definicję hagiografii, wie, jak wyglądał model życia średniowiecznego świętego, wymienia cechy ascety. b) Umiejętności . Uczeń potrafi: czytać tekst literacki ze zrozumieniem, tworzyć plan wydarzeń,

1.„Legenda o św. Aleksym” jako typowy utwór epoce średniowiecza, przesiąkniętej kultem Boga, wiary i religii, niezwykle ważne miejsce zajmowały postacie świętych, których postawa i losy służyły niejednokrotnie jako parenetyczny wzorzec. Zaczęły powstawać utwory opisujące żywoty świętych; ich wzniosłe czyny, męczeństwo i poświecenia zostawały uwiecznione, aby przetrwać do następnych epok. Takie utwory nazywamy cechami powinien charakteryzować się typowy żywot świętego? Rozważymy to na podstawie średniowiecznej „Legendy o świętym Aleksym”, dotyczącej losów męczennika i ascety. Utwór ten powstał prawdopodobnie ok. połowy XV wieku w formie pisanej, zaś w formie ustnej pochodzi z V-VI wieku z terenów elementem treści, który powinien znajdować się w hagiografii, jest prolog, czyli wypowiedź autora, który podaje przyczyny i motywy kierujące nim podczas pisania utworu, a także prosi Boga o pomoc, a czytelników o wyrozumiałość w razie popełnienia błędów lub okazania niedostatecznego talentu, pozwalającego na godne opisanie żywota tak wspaniałej postaci. Dalej następuje opis narodzin świętego i jego cudownego dzieciństwa oraz młodości- okresów, kiedy pojawiają się pierwsze objawy wspaniałości. Aleksy był jedynym męskim potomkiem bogatego książęcego rodu rzymskiego, już za młodu przewyższał w cnotach swoich rodziców i elementem jest opis małżeństwa świętego, często związanego ze ślubem czystości. Aleksy, zgodnie z wolą swoich rodziców, pojął za żonę królewnę Famijanę, jednak przysiągł Bogu dochowanie czystości, więc w noc poślubną, za zgodą współmałżonki, opuścił rodzinny dom, wymykając się potajemnie przez okno. Mamy tu do czynienia z kolejną charakterystyczną częścią żywota- wątkiem ucieczki z dalszych

.